Katedra Usług Turystycznych

Kujawsko-Pomorskie Znane i Nieznane - Wierzchucin czyli supertajny poligon rakiet V2

Początkowo program V2 - nazistowskiej broni rakietowej autorstwa Wernhera von Brauna rozwijany był na wyspie Uznam w miejscowości Peenemunde, jednak po brytyjskich nalotach w VIII 1943 roku, zapadła decyzja o przeniesieniu poligonu doświadczalnego do bezpieczniejszej lokalizacji w  miejscowości Blizna-Pustków (obecnie województwo podkarpackie).

W czerwcu 1944 roku wobec szybko postępującej ofensywy radzieckiej poligon przeniesiono ponownie w inne miejsce i tutaj zaczyna się opowieść o poligonie rakietowym Heidekraut (Wrzos) zlokalizowanym w miejscowości Wierzchucin w Borach Tucholskich.

Niemcy wybrali ten teren nieprzypadkowo, po pierwsze rozbudowane magistrale kolejowe gwarantowały szybkie i sprawne dostawy sprzętu i infrastruktury niezbędnej dla funkcjonowania poligonu, po drugie gęste lasy zapewniały ochronę nie tylko przed wzrokiem okolicznych ciekawskich mieszkańców ale pozwalały też na skuteczne ukrycie się przed alianckim lotnictwem.

Pierwsze testy z rakietami V2 na poligonie Heidekraut ruszyły w VII 1944 roku i trwały nieprzerwanie do I 1945 roku. Z terenów poligonu rakietowego wystrzelono prawie 300 pocisków V2 w różnych kierunkach. W miejscowości Lisiny oraz Zielonka po dzień dzisiejszy można obejrzeć ogromne leje powstałe po uderzeniu rakiet V2.

V2 raziła cele w odległości do 320 km i osiągała zawrotną prędkość 5000 km/h, tak więc nie było przed nią żadnej obrony. Rakieta V2 wystrzeliwana była najczęściej z mobilnych wyrzutni, których załogi były wcześniej szkolone na terenie poligonu Heidekraut. W XII 1944 na terenie poligonu w Wierzchucinie miała miejsce nieudana próba ze zmodyfikowaną wersją rakiety V2 o zwiększonym zasięgu do 750 km. Dodatkowo na tym poligonie prowadzono testy z inną bronią rakietową o nazwie Rheinbote (Posłaniec Renu).

Ostatnia rakieta V2 została wystrzelona 11.01.1945 roku, w następnych dniach rozpoczęła się bowiem gorączkowa ewakuacja przed nadciągającym ze wschodu radzieckim frontem. Śladów po poligonie zostało niewiele i zostały zatarte przez postępujący upływ czasu. W 2017 roku w USA w archiwum Huntsville w Alabamie odnaleziono zdjęcie przedstawiające budynki znajdujące się na terenie wierzchucińskiego poligonu.

Od kilku lat na terenie Wierzchucina odbywa się co roku piknik historyczny podczas którego odbywają się różne inscenizacje realizowane przez grupy rekonstrukcji historycznej…można obejrzeć mundury z czasów II wojny światowej, zobaczyć liczne pojazdy czy repliki broni.